ยุทธศาสตร์รัสเซียในอาเซียน

              กรุงมอสโก-รัสเซียกำลังหาลู่ทางกลับมามีบทบาทในเอเชียอาคเนย์ทั้งทางด้านเศรษฐกิจและความมั่นคง หลังจากใช้เวลามากกว่าสิบสองปีในการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่การเมืองภายในประเทศรัสเซีย เนื่องจากการแตกสลายของอดีตสหภาพโซเวียต

              ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ต้องตัดสินใจในเร็วๆ นี้ว่าจะมากรุงบันดาเสรีเบกาวันหรือไม่ในตุลาคมนี้ ถ้าปูตินยังดื้อดึงเล่นตัวไม่มา จะถือว่ารัสเซียตกรถไฟด่วนสายการประชุมสุดยอดในเอเชียตะวันออกเรียบร้อยแน่ๆ ที่ผ่านมาประชุมสองครั้ง ผู้นำสูงสุดรัสเซียไม่มา ปล่อยโอกาสทองให้แก่สหรัฐอเมริกานำโดย ประธานาธิบดีบารัก โอบามา แสดงฝีมือคนเดียวในการตอกย้ำจุดยืนของสหรัฐอเมริกาในประเด็นเกี่ยวกับยุทธศาสตร์ความมั่นคงใหม่ของสหรัฐอเมริกาที่หันเหความสนใจมายังภูมิภาค เพื่อต้านอิทธิพลจีนที่เติบโตอย่างรวดเร็ว

              การกลับมาครั้งที่สามเป็นผู้นำของปูตินมีความหมาย ถือเป็นโอกาสดี รัสเซียสามารถจะปรับท่าทีนโยบายต่างๆ ต่อประเทศในเอเชียอาคเนย์แบบบูรณาการ มันเป็นช่วงพอดีกับอาเซียนที่ต้องการมหาอำนาจอื่นๆ มาถ่วงดุลอำนาจของสหรัฐอเมริกาและจีน ที่กำลังแข่งขันกันอย่างหนัก

              รัสเซียเห็นตัวเองเป็นมหาอำนาจเดียวที่สามารถลดความตึงเครียดระหว่งการแข่งขันของทั้งสองประเทศนี้ได้ หลังสงครามเย็น รัสเซียตอกย้ำว่า ไม่มีความปรารถนาใดๆ ที่จะสร้างพันธมิตรทหารแบบในอดีต หรือมีความพยายามตั้งฐานทัพใหม่ในภูมิภาคนี้ นอกจากนั้นรัสเซียยังสนับสนุนกระบวนการพหุภาคีภายใต้กรอบขององค์การสหประชาชาติที่นำมาแก้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างประเทศ

              ในตอนนี้รัสเซียกับอาเซียนมีจุดร่วมเหมือนกันหลายประเด็นในเรื่องส่งเสริมเสถียรภาพและความมั่นคงในภูมิภาค นับเป็นโอกาสดีรัสเซียจะหันมาเอาใจใส่ต่ออาเซียน จึงไม่แปลก เมื่อไม่นานมานี้รัสเซียได้มีข้อเสนอใหม่เกี่ยวกับความร่วมมือทางความมั่นคงต่ออาเซียน ขณะนี้เจ้าหน้าที่อาเซียนกำลังศึกษาพิจารณาอยู่

              นอกจากนี้รัสเซียต้องการพัฒนาทางด้านแปซิฟิกของประเทศคือ เขตไซบีเรีย ซึ่งยังด้อยพัฒนา แต่มีทรัพยากรมากมาย ปูตินพยายามส่งเสริมเรื่องนี้มาก ตอนประชุมเอเปคปีที่แล้ว ปูตินชูประเด็นนี้อย่างเดียว มาตอนนี้ ปูตินต้องการให้อาเซียนกับคู่เจรจาสนใจลงทุนและพัฒนาเครือข่ายเชื่อมโยงต่างๆ กับรัสเซียเพื่อยกฐานะเศรษฐกิจของไซบีเรีย

              รัสเซียยังต้องทำการบ้านอีกเยอะ ลึกๆ อาเซียนรู้สึกเบื่อหน่ายรัสเซีย รู้ดีว่ารัสเซียชอบพูดแต่ปากไม่ค่อยทำอย่างที่พูด อีกอย่างคือ อาเซียนมองรัสเซียว่าเป็นประเทศเห็นแก่ตัว มีความสนใจอาเซียนจริง แต่เป็นแบบแคบๆ อยากเข้ามาเชื่อมโยงกับโครงการต่างๆ ในอาเซียนเท่านั้นเอง ยังไม่มีวิสัยทัศน์ก้าวไกลแบบคู่เจรจาอื่นๆ

              ส่วนรัสเซียก็เบื่ออาเซียนเหมือนกัน ก่อนหน้านี้รัสเซียเคยจีบอาเซียนในช่วงปี 2005 แต่ไม่ได้รับการตอบรับจากอาเซียน อาเซียนเอาใจจีนอย่างเดียว ปูตินได้แวะเยือนประเทศในอาเซียนตอนนั้นด้วย

              ที่น่าสนใจ รัสเซียต้องการส่งเสริมให้นักศึกษาอาเซียนมาเรียนต่อที่รัสเซีย ในแต่ละปีรัสเซียให้ทุนอาเซียนหลายร้อยทุน แต่ไม่ค่อยมีนักศึกษาใช้โอกาสนี้ ตอนนี้เวียดนามและมาเลเซียมีนักศึกษารวมกันมากกว่าพันกว่าคน นักศึกษามาเลเซียมาเรียนแพทย์ส่วนใหญ่ นักศึกษาไทยมีเพียง 107 คน ส่วนฟิลิปปินส์มีเพียงคนเดียว บังเอิญคุณแม่ของนักศึกษาคนนี้ทำงานในมอสโก

              ต้องติดตามดูว่า รัสเซียจะทำอะไรต่อไป